ก่อนที่เราจะเข้าใจ และสามารถเลือกใช้ประเภทถังดับเพลิงได้อย่างถูกต้องนั้น เป็นความจำเป็นประการหนึ่งที่เราต้องเข้าใจเสียก่อนว่า คำว่าเพลิงไหม้นั้นเกิดขึ้นมาได้อย่างไร และมีองค์ประกอบอะไรบ้าง ที่ทำให้เกิดเพลิงไหม้ได้
การที่จะเกิดไฟไหม้ได้นั้น ต้องประกอบด้วย ปัจจัยสามสิ่งใหญ่ๆ คือ เชื้อเพลิง ความร้อน และออกซิเจน หากเราเข้าใจองค์ประกอบทั้งสามนี้แล้ว จะช่วยให้สามารถเลือกประเภทถังดับเพลิงได้อย่างถูกต้อง ในทางตรงกันข้ามหากเราไม่เข้าใจ หรือไม่ทราบว่า การที่จะเกิดเพลิงไหม้นั้น จะต้องมีองค์ประกอบทั้งสามอย่างครบ อาจเป็นอันตรายได้ เพราะเราเลือกประเภทถังดับเพลิงผิด และไม่สามารถดับเพลิงได้ ในระยะเวลาที่คับขัน ฉุกเฉินนั้น
ความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ประกอบของเพลิงไหม้นั้น ไม่ได้สำคัญอยู่แค่การเลือกประเภทถังดับเพลิงเท่านั้น แต่จริงๆแล้ว จำเป็นเลยทีเดียว สำหรับการป้องกันและปราบปรามเพลิงไหม้เบื้องต้น ความเข้าใจที่ว่านี้ก็คือว่าหากเรามีความสามารถในการนำองค์ประกอบใด องค์ประกอบหนึ่งที่ทำให้เกิดอัคคีภัยนี้ ทิ้งไปเสียแล้ว ก็จะทำให้ไฟนั้นดับได้ ยกตัวอย่างเช่น หลายครั้ง ที่เราได้เห็นในหนัง ในสารคดี หรือชีวิตจริงก็ตาม ที่เวลามีไฟเกิดขึ้น แล้วเราพยายามจะเอาน้ำดับไฟ แต่ไฟนั้นไม่ยอมดับ แต่เมื่อมีคนเอากระสอบ หรือผ้าหนาๆมาตบๆไฟนั้น หรือคลุมไฟนั้น สักครู่ ไฟกลับดับมอดลงไป สาเหตุก็เพราะว่า เพลิงไหม้นี้ เมื่อเอาน้ำดับไฟ ก็คือการพยายามที่จะกำจัดความร้อนที่ทำให้เกิดไฟนั้น แต่ในบางกรณีที่เชื้อเพลิงไม่สามารถลดความร้อนลงไปได้ด้วยน้ำ เช่น น้ำมัน หรือกระแสไฟฟ้า แล้วล่ะก็ การใช้น้ำดับไฟ ไม่ก่อให้เกิดผลดีแต่อย่างใด แต่หากเราเข้าใจองค์ประกอบที่ทำให้เกิดเพลิงไหม้แล้ว การเอากระสอบหรรืออะไรมาคลุมบริเวณที่ไฟไหม้นั้นไว้ ก็คือการที่เราตัดทางไม่ให้ออกซิเจนเข้าไปในวงจรนั้นได้นั่นเอง แม้ว่าเชื้อเพลิงจะยังคงอยู่ แม้ว่าความร้อนจะยังคงอยู่ แต่หากว่า ไม่มีออกซิเจนมาให้ครบแล้ว สักครู่เดียว ไฟก็จะดับมอดลงไป แต่วิธีการนี้ก็จะใช้ไม่ได้ หากไฟเกิดเป็นบริเวณกว้าง มากๆ เพราะเราก็จะไม่สามารถกำจัดออกซิเจนออกไปได้หมด หรือทันท่วงที การเลือกอุปกรณ์ในการคลุมไฟก็สำคัญเช่นกัน หากเราไม่มีสติ เลือกไม่เหมาะสม แทนที่จะเป็นการตัดออกซิเจนออกไปจากระบบ กลับกลายเป็นเพิ่มเชื้อเพลิงให้กับระบบเข้าไปอีก
ในทางเดียวกัน การเลือกประเภทถังดับเพลิงนั้น ในเบื้องต้นในคู่มือ หรือข้างตัวถังดับเพลิงจะมีระบุอยู่แล้วว่า ถังดับเพลิงประเภทนี้จะดับเพลิงประเภทอะไรอย่างไรได้บ้าง เช่น ถังดับเพลิง ป ระเภท เอ ก็จะดับเพลิงที่เกิดจากของแข็งได้ ถังดับเพลิงประเภท ก็จะดับเพลิงประเภท ทั้ง เอ และ บี ได้ ส่วนถังดับเพลิงประเภท ซี ก็จะดับเพลิงประเภท ใดได้บ้าง และประเภทใดไม่ได้บ้าง ได้ และถังดับเพลิงประเภท เค ก็สามารถดับเพลิงประเภทใดได้ และประเภทใดไม่ได้ เป็นต้น แม้ว่าเราจะรู้แบบนี้ แต่ถ้าเราไม่เข้าใจว่า คำว่า ประเภทของการเกิดเพลิงไหม้ เอ บี ซี เค คืออะไร ก็จะไม่สามารถเลือกใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพอยู่ดี หรือถ้าหากเรามีถังดับเพลิงประเภทต่างๆ หลายประเภท อยู่ด้วยกัน เวลาที่คับขัน ฉุกเฉิน นอกจากจะมีสติแล้ว เราก็ควรมีความรู้ด้วย เพื่อที่จะเลือกใช้ประเภทถังดับเพลิงได้อย่างถูกต้อง ความรู้ ความเข้าใจเบื้องต้นสำหรับการเกิดเพลิงไหม้นั้น จึงมีความสำคัญไม่ใช่แค่เพียงกับเจ้าหน้าที่ความปลอดภัย (จป) เท่านั้น แต่ยังรวมถึงประชาชนทุกคนด้วย ที่ควรจะมีความรู้ ความเข้าใจในด้านพวกนี้เอาไว้
นอกจากความเข้าใจในประเภทของเชื้อเพลิงแล้ว ความเข้าใจในการใช้งาน ก็เป็นประโยชน์อย่างยิ่ง เพราะถังดับเพลิงบางประเภท หรือในแต่ละประเภทก็ใช้งานแตกต่างกันไป ประเภทถังดับเพลิง บางประเภทนั้นจะเปิดครั้งเดียวแล้วต้องใช้ได้หมดเลย เพราะแรงดันในถังดับเพลิงจะหมดไป ต้องใช้หมด ถ้าเราไม่รู้ ใช้ดับไฟเรียบร้อยแล้ว เอากลับไปแขวนที่เดิมโดยไม่ได้ทำอะไร เข้าใจว่า ถ้ามีเพลิงไหม้ครั้งแต่ไป ก็ใช้ได้เหมือนเดิม ปรากฏพอไฟไหม้เปิดออกมา น้ำยา ยังเต็มถัง หรือผลเคมียังเต็มถัง แต่ใช้ไม่ได้แล้ว เพราะไม่มีแรงดันฉีดออกมา ที่ถูกต้องคือต้องนำไปอัดแรงดันใหม่ทุกครั้งหลังเปิดใช้งาน และประเภทถังดับเพลิงบางประเภทเวลาใช้งานต้องฉีดที่ฐานของไฟ เพื่อดับที่ความร้อนของตัวเชื้อเพลิง แต่บางประเภทก็ต้องฉีดเพื่อปกคลุมเปลวไฟให้ทั่ว เพื่อให้ออกซิเจนไม่สามารถเข้ามาได้ ต้องเข้าใจการใช้งาน เข้าใจธรรมชาติของเปลวไฟ และเชื้อเพลิงประเภทต่างๆ จึงจะดับไฟได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงที่สุด
โดยสรุปแล้ว การเลือกใช้งานถังดับเพลิง นอกจากต้องเข้าใจประเภทถังดับเพลิง ประเภทต่างๆแล้ว ความเข้าใจในธรรมชาติของการเกิดเพลิงไหม้ องค์ประกอบที่ทำให้เกิดไฟไหม้ และวิธีการใช้งานถังดับเพลิงประเภทต่างๆ ล้วนแล้วแต่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ต่อการดูแล ทั้งป้องกัน และแก้ไขเพลิงไหม้ให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด มิเช่นนั้นแล้ว ไม่ว่าบริษัท ห้างร้าน องค์กรของท่าน หรือแม้แต่ตัวท่านเองจะมีงบประมาณมากเท่าไหร่ก็ตาม แต่หากไม่มีความรู้ ความเข้าใจประกอบแล้ว ก็อาจเป็นการสูญเสียงบประมาณไปโดยเปล่าประโยชน์ การเพิ่มพูนศักยภาพของบุคลกรที่ดูแลด้านไฟไหม้ ก็มีส่วนสำคัญมากๆเช่นกัน เช่นการส่งพนักงานไปฝึกอบรมด้านความปลอดภัย หรือในปัจจุบัน บริษัทต่างๆ ก็มีการฝึกอบรมพนักงาน ด้านความปลอดภัย การป้องกันเพลิงไหม้ หรือการหนีไฟ เป็นกฎหมายอยู่ทุกที่อยู่แล้ว และตามบริษัทใหญ่ๆ พนักงานนั้นจะมีผู้นำในการหนีไฟประจำชั้น เพื่อจะได้ทำการนำหนีไป ไม่แตกตื่นโกลาหลเวลาเกิดอุบัติภัย เกิดอัคคีภัยขึ้นมาจริงๆ
